در این مقاله به زبان ساده بررسی می کنیم که بیماری سرطان چیست؟ چه زمانی در بدن پخش می شود و چگونه پدید می آید.
سرطان چیست
سرطان عارضه ای است که در آن سلولهای غیرطبیعی بهصورت کنترلنشده تکثیر یافته و میتوانند بافتهای مجاور را درگیر کنند. بيش از 200 نوع متفاوت از این بيماری وجود دارد كه هركدام به شيوههاي خاص ايجاد ميشوند. چيزي كه در همه مشترک است، اين است كه به روشي مشابه شروع ميشوند یعنی با تغيير در ساختار طبيعي يک سلول. تقسيم سلولهاي غير طبيعي تحت كنترل نيستند و معلوم نيست كه چه زماني متوقف ميشود يک دسته از سلولهاي غيرطبيعي يک تومور ناميده ميشود. همه تومورها سرطان نيستند، دونوع تومور وجود دارد: خوشخيم و بدخيم. تومورهاي خوشخيم سرطان نيستند. تومورهاي بدخيم همان سرطانها هستند و ميتوانند به قسمتهاي مجاور بدن حمله كنند و مانع فعاليت سلولهاي سالم آن منطقه شوند. درعين حال سلولهاي تومور بدخيم ميتوانند گسترش يافته و به نقاط ديگر بدن دستاندازي كنند و در مكاني دور از محل اوليه تجمعاتي از سلولهاي غير طبيعي را ايجاد كنند. اين مرحله را متاستاز مينامند.
چه زمانی سرطان در بدن پخش می شود
در صورتی که سرطان از نقطه ای که شروع شده به نقاط دیگر بدن پخش شود، سرطان متاستاتیک نامیده می شود. فرآیندی که منجر به پخش سلول های سرطانی به دیگر بخش های بدن می شود، متاستاز نامیده می شود. سلول های سرطانی متاستاتیک در زیر میکروسکوپ، همانند سلول های اصلی سرطان هستند و هر دو دارای برخی خصوصیات مولکولی مانند تغییرات خاص کروموزوم هستند.
درمان ممکن است به طولانی تر شدن زندگی برخی از مبتلایان به سرطان متاستاتیک کمک کند. اگر چه، به طور کلی، هدف اصلی از درمان سرطان متاستاتیک کنترل رشد سرطان یا تسکین علائم ناشی از آن است. تومورهای متاستاتیک می توانند صدمات شدیدی به نحوه عملکرد بدن وارد کنند و بیشتر افرادی که بر اثر سرطان می میرند، سرطان متاستاتیک علت مرگ آنهاست.
چگونه سرطان پدید می آید؟
سرطان یکی بیماری ژنتیکی است، یعنی ناشی از تغییر ژن هایی است که عملکرد سلول ها، به خصوص نحوه رشد و تقسیم آنها را کنترل می نمایند. تغییرات ژنتیکی که باعث سرطان می شوند، ممکن است از والدین به ما به ارث رسیده باشند. همچنین ممکن است در طول زندگی فرد، نتیجه خطاهایی باشد که منجر به تقسیم سلولی شده یا به علت آسیب دیدن DNA در اثر مواجهه با برخی عوامل محیطی باشد. عوامل محیطی که ممکن است منجر به سرطان شوند، شامل مواردی مانند مواد شیمیایی موجود در تنباکو و یا اشعه های ماوراء بنفش خورشید می شود.
سرطان هر فرد ترکیب خاصی از تغییرات ژنتیکی است. با رشد سرطان، تغییرات دیگری نیز رخ خواهند داد. حتی در یک تومور مشابه، سلول های مختلف ممکن است تغییرات ژنتیکی متفاوتی داشته باشند. به طور کلی، سلول های سرطانی در مقایسه با سلول های طبیعی، تغییرات ژنتیکی بیشتری مانند جهش در DNA دارند. برخی از این تغییرات ممکن است نتیجه سرطان باشند، نه علت سرطان.